Sulh hukuk mahkemesi

Sulh hukuk mahkemesi, özel hukuk alanında daha basit, hızlı ve genellikle düşük değerli uyuşmazlıkların çözümü için görev yapan ilk derece mahkemesidir. Bu mahkemeler, vatandaşlar arasında sıkça görülen günlük hukuk uyuşmazlıklarını adaletli ve pratik biçimde çözmek amacıyla kurulmuştur. Türk yargı sisteminde, her adliyede en az bir sulh hukuk mahkemesi bulunur ve görev alanı kanunla belirlenmiştir.

Sulh hukuk mahkemelerinin görev alanı oldukça geniştir. Örneğin kira sözleşmelerinden doğan davalar, ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu), taşınır ve taşınmaz malların paylaşımı, vesayet işleri, mirasın reddi veya tereke tespiti gibi konular bu mahkemelerde görülür. Ayrıca, kişi haklarıyla ilgili bazı talepler —örneğin kayyım atanması, vasi tayini ya da gaiplik kararı— yine sulh hukuk mahkemesinin görev alanına girer. Bu mahkemelerin kararları, belirli koşullarda istinaf ve temyiz incelemesine konu olabilir.

Sulh hukuk mahkemeleri, yargının erişilebilirliğini ve etkinliğini artıran bir yapı taşını oluşturur. Daha sade bir usulle çalışan bu mahkemelerde duruşmalar genellikle kısa sürede sonuçlanır, böylece vatandaşların adalete hızlı erişimi sağlanır. Bu yönüyle sulh hukuk mahkemesi, “adalet herkese yakın olmalı” ilkesinin somutlaşmış hâlidir; küçük ama hayati nitelikteki uyuşmazlıkların çözümünde adaletin ilk durağıdır.